AYT Edebiyat Deneme Sınavı – 9

Goethe’nin halısını yeniden dokumak olanağı vardır. Dahası, kimi çeviriler, orijinalinin ötesinde bir başarı bile kazanabilirler. Çeviri sanatı, özür dilemekten vazgeçmeli, yaratıcılığını göğsünü gere gere sürdürmelidir.
Aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki parçadaki altı çizli cümleye anlamca en yakındır?

Doğayı seviyor, ona ihtiyaç duyuyoruz. Mesela ot kokusu, su sesi, arı vızıltısı falan. Ama nerede doğa? “Şehrin dışında.” diyeceksiniz. İyi de şehrin dışına çıkmak o kadar kolay mı? Bir kere zamanınız olacak. Yol ve trafik şartları uygun olacak. Konaklama tesisleri alışkanlıklarınıza ve konfor ihtiyacınıza cevap verecek. Bütün bunları aynı anda bulmanız da zor olacağına göre doğa bir yanda, siz bir yanda kalmaya mahkumsunuz.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisi vurgulanmaktadır?

Ankara Radyosu’ndaki sabah konuşmalarımızda sunucu, belgegeçer sözünü faks yerine çok ahenkli bir biçimde kullanırdı. “Bize belgegeçerle de ulaşabilirsiniz.” derdi. O iki yıl boyunca kullanılan belgegeçer’i o günden sonra TRT’nin ne televizyon kanallarında ne de radyosunda duyduk. Peki bu karşılıkları kim dile yerleştirecek? Böyle duyarsız kalınmamalı.
Bu parçaya göre yazarın duyarlı olunmasını istediği durum aşağıdakilerden hangisidir?

Peyami Safa’nın öldüğünü radyodan duydum. Biliyorum bir sanatçı ölmez. Baki ölmüş mü? Victor Hugo, Karacaoğlan ölmüşler mi? Şiirlerini, kitaplarını okuyup yüzyıllar arasında yine konuşuruz onlarla. Budur ölümsüzlük işte!
Bu parçada asıl vurgulanmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

Bir çeviride bulduğum yanlışları yazıp o kitabın çevirmenini eleştirdiğimde bana sorulan soruların neredeyse tümü benim açıkladığım yanlı tutumlara ilişkin değildi, o çevirmenle kişisel olarak ne alıp veremediğime ilişkindi. Ben eleştirilerimi hiçbir etki altında kalmadan oluştururum. Öznel gerekçelere dayanarak bir yazıyı eleştirmem. Eleştirdiğim yazarı ve yapıtı nesnel, bilimsel verilere dayanarak değerlendiririm.
Böyle diyen bir eleştirmen hangi özelliğini vurgulamaktadır?

Gezdiğimiz yerler şimdi virane
Sokaklardan yalnız geçemiyorum
Hükmü yok aklımın adım divane
Eğriyi, doğruyu seçemiyorum
Bu dörtlükle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

Aşağıdaki dizelerin hangisinde uyak (kafiye) kullanılmamıştır?

Kime sordumsa seni doğru cevap vermediler
Kimi alçak, kimi hırsız, kimi deyyus dediler
Künyeni almak için partiye ettim telefon
Bizdeki kayda göre şimdi o mebus dediler
İçerik özellikleri göz önüne alındığında bu dörtlüğün aşağıdakilerin hangisinden alındığı söylenebilir?

Kusura bakma
İçinde bulunduğum an
Bir yarım geçmişte neyleyim
Gelecekte öteki yarım
Yukarıdaki dörtlükte aşağıdaki söz sanatlarından hangisi kullanılmıştır?

Dede Korkut Hikâyeleri ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

I. Âşık denilen kişilerin, saz eşliğinde söyledikleri şiirlerden oluşur.
II. Hece ölçüsünün 7’li, 8’li ve 11’li kalıplarına ağırlık verilmiştir.
III. Şairler, halkın içinden çıktığından halk dilini kullanmışlardır.
IV. Şiirler herhangi bir ön hazırlık yapmadan doğaçlama söylenmiştir.
V. Divan edebiyatına kıyasla daha soyut ve hayali bir edebiyattır.
Numaralanmış cümlelerin hangisinde söylenenler âşık tarzı halk edebiyatıyla ilgili bir bilgi yanlışı vardır?

1. A) I. B) II. C) III. D) IV. E)

Mevlevi şeyhidir. Divan şiirinin son büyük sanatçısı kabul edilir. Şiirlerinde Sebk-i Hindi akımının etkisi vardır. Hüsn-ü Aşk adlı mesnevisi, ilahi aşk yolunda katlanılması gereken zorlukları dile getiren alegorik bir eserdir. Hece vezniyle yazdığı bir türküsü de vardır.
Bu parçada hakkında bilgi verilen şair aşağıdakilerden hangisidir?

Dört dizeden oluşan kısa şiirlerdir. İran edebiyatı kaynaklı olan bu tür, Halk edebiyatındaki mâni gibi aaxa biçiminde uyaklanır. Söylenmesi istenen özlü sözlere, ince söz oyunlarına çok uygun bir nazım türüdür. Akılda da kolay kaldığı için sevilir. Son dizede alışılageldiği gibi sanatçı mahlas kullanmaz.
Bu parçada sözü edilen divan şiir biçimi, aşağıdakilerden hangisidir?

Aşağıdakilerden hangisi divan edebiyatının özelliklerinden biri değildir?

Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat edebiyatının genel özellikleri arasında yer almaz?

Romanda kölelik teması işlenir. Dilber adlı cariye kızın bir konağa satıldıktan sonra konağın sahibi paşanın oğlu ile arasındaki aşk macerası anlatılır. Kızının bir köleyle ilişkisini onaylamayan annesi onu Mısırlı birine satar. Mısırdaki ailenin yanında hizmetçilik yapan biri kıza acıyıp onu İstanbul’a kaçırmak ister ama kazayla ölür. Dilber de kendini Nil nehrinin sularına bırakır.
Yukarıda sözü edilen eser aşağıdakilerden hangisidir?

(I) Edebiyat-ı Cedide şair ve yazarları, edebiyatı, toplumu eğitme ve bilinçlendirme aracı olarak görmüşlerdir. (II) Dönemin toplumsal/siyasal koşulları ve mizaçları gereği, içe kapanık, karamsar, gerçeklerden kaçıp hayale sığınmaya eğilimli şahsiyetlerdir. (III) Bu nedenle olsa gerek, eserlerinde hayal-gerçek çatışmasına ve karamsar duygulara sıkça rastlanır. (IV) Roman örgüsü, karakterlerin canlandırılması ve çevre tasvirleri bakımından sağlam, gerçekçi ve Batı tarzına uygun eserler kaleme almışlardır. (V) Şiirde daha çok parnasyenlerin, romanda ise, kısmen romantiklerin ancak daha çok realistlerin etkisi altında kalmışlardır.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı yapılmıştır?

Selanik’te Ömer Seyfettin, Ziya Gökalp ve Ali Canip Yöntem tarafından çıkarılan —- dergisi, Milli Edebiyat’ın yayın organı işlevini görür. Bu dergide imzasız olarak —- adlı bir makale yayımlanır. Ömer Seyfettin tarafından kaleme alınan bu makale, Milli Edebiyat’ın bildirisi kabul edilir.
Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir?

İnsanların Anadolu’daki yaşamları dile getirilmiştir. Anadolu’nun nasıl değiştiği, çağın manzarası, psikolojisi, mantığı aktarılmıştır. İlk defa 1919 yılında yayınlanan eserde, Refik Halit Karay, konularını I. Dünya Savaşı yıllarında yakından gördüğü Anadolu halk ve hayatından alan hikâyelere yer vermiştir. Anadolu’da yaşayan yerli tipleri o zamana kadar görülmemiş bir canlılıkla anlatmıştır. Anadolu, bu eserle ilk defa bütün gerçek varlığı ve iç dünyasıyla okuyucunun karşısına çıkar. Hikâyelerinin çoğu, dünya dillerine çevrilmiş, tamamı Fransızca da yayımlanmıştır.
Bu parçada Refik Halit Karay’ın hangi eseri hakkında bilgi verilmiştir?

Aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

I. Yer Demir Gök Bakır
II. Gül Yetiştiren Adam
III. Aylak Adam
IV. Siyah Kehribar
Numaralanmış eserlerle aşağıdaki sanatçılar eşleştirildiğinde hangisi boşta kalır?

Lüzumsuz Adam” ve “Mahalle Kahvesi”, gibi eserlerinde esnaf, işsizler gibi dertli insanlara, toplumun acı çeken kesimlerini anlattı. “Kumpanya” ile öykülerine giren karakterler arttı. “Son Kuşlar”da bir tür düş kırıklığı hissedilir. Toplumsal düzenin çirkinlikleri, sahtelikler, adaletsizlikler karşısında direnen insanın yalnızlığını keşfeder. Sonraki kitaplarında bu karamsarlık artar. “Alemdağda Var Bir Yılan”la gerçeküstücülüğe yöneldi. Hikayedeki konu ve olay akışını iyice ortadan kaldırdı. Öykülemeyi ruhsal değişiklikler yoluyla yaptı. Gerçeküstücü öğelerle kişinin yalnızlığı ve bunun yarattığı acıları irdeledi.
Bu parçada hakkında bilgi verilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?

Peyami Safa’nın en bilinen romanıdır. Otobiyografik roman tarzına yakın duran bu eserde peyami kendi hayatının bir bölümünü anlatmıştır. Roman kahramanı 15 yaşındadır ve yedi yıldır ayağındaki bir hastalık yüzünden hastanelerin gediklisi olmuştur, annesi ile yaşamaktadır. Akrabası olan Nüzhet’i içten içe sevmektedir Nüzhet ise doktor Ragıp ile bir ilişki içindedir. Bütün bunlar roman kahramanı gencin bunalımlı günler yaşamasına neden olur.
Bu parçada sözü edilen roman aşağıdakilerden hangisidir?

Bu akımın Türk edebiyatındaki etkileri özellikle Rusya’da kaldığı yıllarda Mayakovski’den etkilenen Nazım Hikmet’te görülür. Bu akımın öz ve biçim yeniliklerini benimseyen şair, özgür nazım tekniği ve teknoloji hayranlığıyla demir raylarda koşan demir beygir, asma köprüler, elektrikli tezgahlar gibi ifadelerden yararlanarak hızı yüceltmeyi amaçlamıştır.
Bu parçada sözü edilen akım aşağıdakilerden hangisidir?