Varsağı, Güney Anadolu’da (Toroslarda) yaşayan Varsak (Avşar) boyunun özel bir ezgiyle söylediği şiirlerdir. Nazım şekli, adını bu boydan alır.
Varsağıların Özellikleri
- Varsağılarda koçaklamayı andıran söyleyiş özelliği yani “yiğitlik, mertlik, kahramanlık” havası vardır. Şiirde bu havayı sağlamak için sık sık “aman hey, bre, hey, be hey, hey gidi” gibi ünlemler kullanılır.
- Varsağıların, yiğitçe bir havası, meydan okuyan bir tavrı vardır.
- Dörtlük sayısı 3 -5 arasında değişen varsağı hecenin 8’li kalıbıyla söylenir.
- Kafiye düzeni koşma ve semai nazım şekliyle aynıdır.
- 8’li hece ölçüsüyle yazılması yönüyle semaiye benzer. Semaiden ayrılan yönü kendine özgü bir ezgiyle söylenmesi ve yiğitçe bir hava ile söylenmesidir. Bu da “be hey, bre, hey gidi” gibi ünlemlerle sağlanır.
- Hayattan ve talihten şikâyet bu nazım şeklinde sıkça işlenen konulardandır.
- Son dörtlükte şairin adı veya takma adı geçer.
- Bu türün en başarılı temsilcileri Karacaoğlan ve Dadaloğlu’dur.
Varsağı Örnekleri
Örnek – 1
Bre ağalar bre beyler
Ölmeden bir dem sürelim
Gözümüze kara toprak
Girmeden bir dem sürelim
Aman hey Allah’ım aman
Ne aman bilir ne zaman
Üstümüzde çayır çimen
Bitmeden bir dem süreli
Buna felek derlek felek
Ne aman bilir ne dilek
Âhir ömrümüzü helâk
İtmeden bir dem sürelim
Karacaoğlan der canân
Güzelim sözüme inan
Bu ayrılık bize hemân
İrmeden bir dem sürelim
Karacaoğlan
Örnek – 2
Hey ağalar hey paşalar hey beyler
… oğlu şerrin benden ırmadı
Benim gönlüm dönüp döğüşmek ister
Ah neyledim Tayyaroğlu koymadı
Akşam namazı göç göçe oldu
Çarhacılar birbirine düş oldu
Balıklı derede zor döğüş oldu
Toygun oldu baba oğlun bilmedi
Dadaloğlu der ki belim büküldü
Oynadı şelfeler zırhlar söküldü
Gelin kız kalmadı yola döküldü
Ağlaşır analar oğul gelmedi
Dadaloğlu
Örnek – 3
Bre ağalar bre beyler
Ölmeden bir dem sürelim
Gözümüze kara toprak
Dolmadan bir dem sürelim
Aman hey Allahım aman
Ne aman bilir ne zaman
Üstümüzde çayır çemen
Bitmeden bir dem sürelim
Bana felek derler felek
Ne aman bilir ne dilek
Âhir ömrümüze helâk
Etmeden bir dem sürelim
Karacaoğlan der cânân
Güzelim sözüme inan
Bu ayrılık bize heman
Ermeden bir dem sürelim
İlk yorum yapan olun