Metin, belirli bir iletişim bağlamında, bir ya da birden çok kişi tarafından sözlü ya da yazılı olarak üretilen anlamlı bir yapıdır. Metin çok farklı düzeylerde dille iletişimde bulunmak amacıyla cümlelerden oluşan, cümlelerle oluşturulan anlatma ve anlaşma aracıdır. Metnin oluşumunda sesten paragrafa dil birimleri kullanılır.
Metin,
- Dilsel bir sistemdir.
- Bir iletişim aracıdır, okunmak amacıyla oluşturulmuştur.
- Devingen ( hareketli) bir süreçtir.
- Kendisini oluşturan ögelerin çok sıkı ve sağlam ilişkilerle birbirine bağlanarak örüldüğü anlamlı bir bütündür.
- Dil bilgisi ve anlam bilgisi olarak iki yönü vardır ve bunlar birbirinden ayrılamaz.
- Bir yazının metin olmasını sağlayan iki temel kavram vardır: “Bağlaşıklık” ve “Bağdaşıklık”
Bağlaşıklık nedir?
Metni oluşturan birimlerin dil bilgisi kurallarıyla birbirine bağlanmasına bağlaşıklık denir. Örneğin cansız varlıkların çoğul özne olduğu durumlarda yüklemin tekil olması bir dil bilgisi kuralıdır. “Elbiselerim, elimdeki poşet yırtılınca çamura düştüler.” cümlesinde bu kurala uyulmadığı için bağlaşıklık sağlanamamıştır.
Bağdaşıklık nedir?
Metni meydana getiren parçalar arasındaki anlam ilişkisine bağdaşıklık denir. Örneğin “Ödev ve görev sözcükleri arasında bir ayrıntı var.” cümlesinde ayrıntı sözcüğü bağlama uygun kullanılmadığından bu cümlenin anlamıyla bağdaşık değildir. Burada bağdaşıklığı sağlayabilmek için ayrıntı yerine ayrım kullanılması gerekir.
Ayrıca bakınız:
İlk yorum yapan olun