Leitmotiv, esasen bir müzik terimidir. Bir müzik parçasının tekrarlanan nakaratı anlamına gelir. Edebiyata müzik alanından geçen bir kavramdır. Edebiyatta leitmotiv tekniği özellikle roman sanatında sıkça kullanılmış bir tekniktir.
- Romanın değişik bölümlerinde, çeşitli nedenlerle tekrarlanan ifade kalıbıdır.
- Özellikle natüralist romancıların başvurduğu bir tekniktir.
Leitmotiv Örneği
- Namık Kemal’in Vatan yahut Silistre piyesinde, Abdullah Çavuş’un sürekli tekrar ettiği “Kıyamet mi kopar?” sözü bu tekniğin başarılı bir uygulamasıdır.
ABDULLAH ÇAVUŞ – Asker az olmakla kıyamet mi kopar? Azdan az olur, çoktan çok.
SITKI BEY – Kıyamet mi kopar? Kıyamet mi kopar? Sen sus da biraz şunlar söylesin!
- Orhan Pamuk Yeni Hayat romanında “ışık” kelimesini tekrar ederek esere felsefi derinlik kazandırmıştır.
“Dilimdeki öfkeli alaycılığı sezen okurlar, gözlerimin önündeki perdenin kalktığını, ruhumu ışıkla dolduran ve her yerimi saran bendeki o büyülenmenin nasıl söylesem, bir çeşit yön değiştirdiğini de belki fark ediyorlar.”
- Oğuz Atay’ın Tutunamayanlar romanında Olric’in kullandığı “efendim / efendimiz” ifadesi de bu tekniğin kullanımına bir örnektir.
– Hadi gidelim Olric…
– Nereye efendimiz?
– O’na Olric…
– O artık başkasıyla efendimiz…
İlk yorum yapan olun