İslamiyet Öncesi Türk Şiiri | Online Test – 1

Aşağıdakilerden hangisi ilk dönem (sözlü edebiyat)
şiirinin özelliklerinden değildir?

I. Anonim nitelik taşır.
II. Koşma ve gazel nazım biçimleriyle ilişkilendirilebilir.
III. Kopuz eşliğinde söylenir.
IV. Hece ölçüsü ve dörtlük birimiyle söylenir.
V. Dili saf Türkçedir.
Yukarıda özellikleri bütünüyle içeren tür
aşağıdakilerden hangisidir?

İslamiyet’ten önce, Orta Asya’da yaşayan Türklerde şairler aynı zamanda din adamıdır. Bunlara ozan, baksı, kam ve şaman (I) gibi adlar verilir. Bunlar şiirlerini kopuz (II) eşliğinde, herhangi bir ön hazırlık yapmadan söyler. Bu nedenle söyledikleri şiirlerin belli bir ölçüsü, nazım birimi ve uyak düzeni yoktur (III). Bu şiirlerin aşk ve doğayla ilgili olanlarına koşuk (IV), ölenlerin ardından ağıt niteliğinde olanlarına ise sagu (V) denir.
Yukarıda numaralı yerlerin hangisinde bir bilgi yanlışı yapılmıştır?

İslamiyet öncesi Türk edebiyatında ölen kişinin ardından yapılan yas törenlerine yuğ, bu törenlerde kopuz (I) eşliğinde söylenen şiirlere sagu (II) adı verilirdi. Bu şiirler konusu yönünden halk edebiyatındaki (III) ağıta (IV), divan edebiyatındaki hicviyeye (V) benzer.
Yukarıda numaralanmış yerlerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?

Eski Türklerde sevilen, sayılan bir kişinin ölümünden sonra düzenlenen yuğ törenlerinde söylenen şiirlerdir. Bu şiirlerde dönemin diğer ürünleri gibi kopuz eşliğinde çalınıp söylenmiştir. Bu şiirler, kişinin yaptığı işleri, iyiliklerini, yiğitliğini ve değerini ortaya koyar. Ölümünden duyulan acıyı ifade eder. Sanat kaygısından uzak, içten bir anlatımı vardır; dörtlük birimi ve hece ölçüsüyle söylenir.
Bu parçada sözü edilen tür, aşağıdakilerden hangisidir?

Coşku ve heyecanı dile getiren metinlerden olan —- larda aşk, doğa, kahramanlık; —- larda ölüm; günümüzdeki atasözlerinin karşılığı olan —- larda ise yaşam tecrübeleri dile getirilmiştir.
Yukarıda boş bırakılan yerlere, sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir?

I. Nazım biriminin dörtlük olması
II. Hece ölçüsünün kullanılması
III. Saf, yalın bir Türkçeyle söylenmesi
IV. İslamiyet öncesi döneminin ürünü olması
V. Şölen adı verilen törenlerde söylenmesi
Numaralı açıklamalardan hangisi, koşuk ve sagunun
ortak bir özelliği değildir?

I. Koşuk
II. Şaman
III. Yuğ
IV. Sığır
Aşağıdakilerden hangisi bu terimlerden
herhangi biriyle eşleştirilemez?

Eski Türklerde yılda bir defa, belli dönemde düzenlenen kutsal av törenlerine —- denirdi. Kurban ve ziyafet törenleri —- adını alırken bu törenlerde —- denen şairler kopuz eşliğinde koşuklar söylerdi.
Bu parçada boş bırakılan yerlere, sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir?

(I) Türklerin henüz yazıyı kullanmadıkları dönemdeki edebiyattır. (II) Ozanlar, dinî törenlerde ve bütün sosyal etkinliklerde şiir söyler, destan okurlardı. (III) Şiir, en geniş yeri tutar, kopuz denilen bir çalgı ile söylenirdi. (IV) O dönemde şiir yazılmaz, söylenirdi. (V) O dönemin şiirleri cönk adı verilen eserlerde yazılı olarak günümüze gelmiştir.
Bu parçada İslamiyet öncesi Türk edebiyatıyla ilgili olarak numaralanmış cümlelerin hangisinde verilen bilgi yanlıştır?

Arpasız at aşumas. (Arpasız at koşamaz.)
Subuzğanda ev bolmas. (Eski mezarlıkta ev olmaz.)
Yukarıda verilen cümlelerde örneği görülen sözlü edebiyat dönemi
ürününe verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?

I.
Alp Er Tunga öldi mi
Issız acun kaldı mı
Ödlek öcin aldı mı
İmdi yürek yırtılır

II.
Kar buz kamuk (tümü) erişti (eridi)
Dağlar suyu akıştı
Köşkin (mavi) bulut örişti (yükseldi)
Kayık boluk egrişür (sallanır)
Bu iki şiirin karşılaştırılmasıyla ilgili olarak
aşağıdaki açıklamalardan hangisi yanlıştır?

(Günümüz Türkçesiyle)
İtil suyu akar durur
Kaya dibini oyar durur
Bütün balıklar bakar durur
Gölü bile taşırırlar
Bu şiirle ilgili olarak aşağıdakilerden
hangisi söylenemez?

Aşağıdakilerden hangisi, İslamiyet öncesi Türk şiiri ile
halk şiirinin ortak özelliklerinden biri değildir?

Felek yarar gözetti
Gizli tuzak uzattı
Beyler beyini kaptı
Şimdi yürek yırtılır
Bu dizeler İslamiyet öncesi Türk edebiyatında sözlü ürünler arasında gösterilen sagudan alınmıştır.
Buna göre yukarıdaki dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?