İkinci Yeni Test – 5

(I) Türk şiir geleneğinden kopmuş, onun süregelen dil değerleri ile çağrışım zenginliklerine dahi sırt çevirmişlerdir. (II) Biçimi içerikten üstün görmek, ona öncelik tanımışlardır. (III) Dilde deformasyon yaparak Türkçe’nin yapısı zorlamışlar, gramer kurallarını çiğnemişlerdir. (IV) Şiirde hikâye anlatmaya önem vererek olay kavramını öne çıkarmışlardır. (V) Basitlik ve sadelik anlayışına karşı çıkarak anlaşılması güç şiirler yazmışlardır.
Yukarıdaki cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?

Aşağıdakilerden hangisi Garip ile İkinci Yeni’nin ortak özellikleri arasında gösterilebilir?

İkinci Yeni’ye kaynaklık eden şiir akımlarının başında ——-  ve ——- gelir. Gerçi İkinci Yenilerin çoğu bunlardan hiçbirine sımsıkı sarılmazlar ama arada bir onlardan yararlanmaktan da geri durmazlar. Özellikle, aklın denetiminden kaçma, özgür çağrışıma yönelme, soyutlamaya kayma, anlamdan sıyrılma bunun belirtileridir.
Bu metinde boş bırakılan yerlere hangileri getirilmelidir?

Bin yılları katran ağaçları altında
akdeniz dudaklı penceresiz sancılı bir çocuk
babasını bir göl olarak hatırlıyor
avuçlarında kuzeyden yosun balıklı bir göl
İkinci Yeni şiirinin hangi özelliği, bu dizlerde örneklenmemiştir?

Ben nice gözle nice denizle nice gazelle
Rimle gördüm rimle bildim rimle yaşadım seni

Sen ne iydin güzeldiysen de çirkindiysen de
Kocan ne iydi sonra Niyde ilinden gökyüzleri

Sonra ilk çağlar savaşlarında para ve Babil
Dilber derebeyleri haraca bağlayan aşkımızı ekmeğimizi
Bu dizeler, dil ve anlatım özellikleri bakımından hani şairin şiir anlayışıyla örtüşmez?

• Şiiri tamamıyla anlamdan ibaret görmek
• İmgeye kapıları sonuna kadar açmak
• Konuşma diline, ortak dile sırt çevirmek

Yukarıdakilerin hangisi ya da hangileri İkinci Yeni şiirinin özellikleri arasında gösterilebilir?

Kollarında eski balık dövmeleri
teodor kasap perhiz ahali içmez
ay türkçe rakı çıkmıştır kapalı
ve geniş muhlis sabahattin’den
ayşe opereti ne güzel bir hiç
Biçim ve içerik özellikleri dikkate alındığında bu dizelerin aşağıdaki şairlerden hangisine ait olması beklenir?

Aşağıdaki yazar eser eşleştirmelerinden hangisinde yanlışlık yapılmıştır?

İlk şiirlerini Güneşi Yakanların Selamı’nda toplayan sanatçı, “Selam! sonsuzlukların yorgun gönüllerine / Selam! güneşi içen çocukların diyarından” dizelerinde görüldüğü gibi ölçülü, uyaklı şiirlerde yetişme döneminin kaygılarını yaşamaktadır. 1939’dan sonra toplumsal temalar ağır bastıkça şiirleri biçim değişikliğine uğrar. Özellikle Türkiye Şarkısı’ndaki yaratılarıyla sabırlı bir dil araştırmacısı olmanın sonuçlarını elde etmiş bir sanatçı karşılar bizi.
Bu metinde metinde sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?

Aşağıdakilerin hangisinde verilen bilgi ayraç içindeki şaire ait değildir?

Cemal Süreya’ya ait eserlerden hangisi tür bakımından farklıdır?

———- , İkinci Yeni anlayışı içinde, ama kendine özgü ve gizemci bir yaklaşımla yazdığı şiirlerle dikkat çekti. İlerleyen yıllarda “İslamcı, mistik düşünceyi” modern şiir akımı ögeleriyle yansıttı. Çarpıcı benzetme ve imgelerle, denenmemiş sentezlere ulaşan bir ozan olarak değerlendirilen sanatçı, kendi kuşağının en başarılı şairleri arasında yer aldı. Diriliş Yayınları’nı kurarak kendi kitaplarını yayımlayan sanatçı, 1990 yılında Diriliş Partisi’ni kurarak siyasete atıldı.
Bu metinde boş bırakılan yere hangisi getirilmelidir?

Aşağıdaki dizelerin hangisi bir İkinci Yeni şiirinden alınmış olabilir?

Okuyucuya gelince, kimdir okuyucu bilmem hiç düşündünüz mü? Böyle bir şey yoktur aslında. Niçin mi? Bir koşuk düzyazıdır aradığı çünkü. Bugün bana: “Kimin için yazıyorsun?” diye sorsanız, Robert Graves gibi ben de: Ozanlar için derim. Anlaşılmak, sevilmek için ozan büyük çoğunluğa inemez. Okuyucu şiiri sevmezse, beğenmezse bir kenara atar, o kadar. Şiir üstüne söz etmek onun hakkı değildir. Çünkü şiirden anlamak hekimlik, mimarlık gibi bir bilgi işidir. Üç yıldır yazdığım şiirlere gelince, onları kimsenin anladığını sanmıyorum. Zaten benim şiirimi seven bir iki kişiyi geçmez. Şair yalnızdır.
Bu düşüncelere sahip bir şairin aşağıdaki ifadelerden hangisini kullanması beklenmez?

Neyin adıdır İkinci Yeni? Niçin doğmuş ve nasıl gelişmiştir? Nerelerden kaynaklanmıştır? Edebiyatımızda ne gibi bir yer tutmuştur? İyi ve kötü yanları nelerdir? Bu soruları cevaplandırmazdan önce, İkinci Yeni’nin ne olduğunu açıklamak gerekiyor. İkinci Yeni 1954’ten sonra filizlenmeye başlayan bir şiir hareketidir. Öncüleri Oktay Rifat, İlhan Berk, Turgut Uyar, Edip Cansever, Cemal Süreya gibi şairlerdir. Harekete “İkinci Yeni” adını eleştirmen Muzaffer Erdost takmıştır. Gerçi yanlış bir adlandırmadır bu. Çünkü, şiirimizin Tanzimat’tan beri geçirdiği yenilik olayları göz önünde tutulursa, İkinci Yeni’ye ancak “Sekizinci Yeni” demek uygun düşer. Ama, İkinci Yeni bir yönüyle Garip akımına (Birinci Yeni’ye) tepki olarak doğduğu ve sık sık tekrarlandığı için bu ad yerleşir.
Aşağıdakilerden hangisi bu metinden çıkarılabilecek yargılar arasında gösterilemez?