Hayatı
Hoca Dehhani, 13. ve 14. yüzyıllarda yaşamış bir divan şairidir. Hayatı hakkında kesin bir bilgi sahibi olmadığımız şairin bir beyitinden hareketle Horasan’dan Anadolu’ya geldiğini ve yine oraya dönmek istediğini çıkarabiliyoruz. Dehhani sözcüğü nakışçı anlamına gelmektedir. Ama Hoca Dehhani’ni ne iş yaptığı da kesin olarak bilinmemektedir. Uzun yıllar unutulmuş olan Dehhani’yi modern edebiyata kazandıran isim Ord. Prof. Dr. Fuat Köprülü olmuştur. Mehmed Fuad Köprülü’ye göre şair, Horasan’dan Anadolu Selçuklu sultanı III. Alâeddin Keykubad döneminde (d. 1283 – 1302) Anadolu’ya gelip yerleşip ve bu devletin sarayında yaşamıştır.
Edebi Kişiliği
- Hoca Dehhani, divan edebiyatının ilk sanatçısıdır.
- Günümüze kadar ulaşmış bir divanı yoktur. Şairin bir kasidesi ve dokuz gazeli günümüze ulaşmıştır.
- Tasavvufi anlayışın egemen olduğu bir dönemde yaşamasına rağmen din dışı konularda eser vermiştir.
- Aşk, şarap konulu şiirler yazmıştır.
- Gazelin ve kasidenin Türk edebiyatında ilk örneklerini vermiştir.
- Döneminin ve muhitinin sosyal yaşamını, yaşam, ahlâk, iman ve güzellik anlayışını anlatmıştır.
- Hoca Dehhani, lirik şiirlerini düzgün bir Türkçeyle ifade etmiştir.
- Selçuklu Sultani II. Alâeddin Keykubad’ın emriyle 20 bin beyitten oluşan Farsça Selçuklu Şehname’sini yazmıştır. Bu eser de günümüze kadar ulaşamamıştır.
GAZEL
Aceb bu derdümün dermânı yok mı
Ya bu sabr itmegün oranı yok mı
Yanaram mûmlayın başdan ayağa
Nedür bu yanmağun pâyânı yok mı
Güler düşmen benüm ağladığıma
Aceb şol kâfirün îmânı yok mı
Delübdür ciğerümi gamzen okı
Ara yürekde gör peykânı yok mı
Gözi hançerlerin boynuma çaldı
Aceb ol zâlimün imânı yok mı
Su gibi kanumı toprağa kardun
Ne sanursın garîbün kanı yok mı
Cemâl-i hüsnüne mağrûr olursın
Kemâl-i hüsnünün noksânı yok mı
Begüm Dehhânî ye ölmezdin öndin
Tapuna irmeğe imkânı yok mı
İlk yorum yapan olun