Fecr-i Ati, edebiyatımızda beyanname ile ortaya çıkan ilk topluluk olma özelliği taşır. “Fecr-i Ati Sanatçıları”nın genel özellikleri şunlardır:
- Sanat, şahsi ve muhteremdir (sanat, kişisel ve saygıdeğerdir.) anlayışındadırlar.
- Ülkenin sanata ve bilime ihtiyacının olduğunu söyleyerek edebiyatın önemini halka anlatmak gerektiğini belirttiler.
- Servet-i Fünuncuları yeteri kadar Batı yanlısı olmamakla suçladırlar.
- Kendilerine özellikle Fransız edebiyatını örnek aldılar.
- Daha çok Fransız sembolist şairlerden etkilendiler.
- Dil ve üslup bakımından Servet-i Fünuncularla aynı doğrultuda kaldılar.
- Arapça ve Farsça sözcük ve tamlamalarla yüklü, ağır, sanatlı ve süslü bir dil kullandılar.
Başlıca Fecr-i Ati Sanatçıları
Ahmet Haşim (1883-1933)
- Fecr-i Âti topluluğunun en önemli şairidir.
- Topluluk dağıldıktan sonra da bu anlayışla şiir yazmaya devam etmiştir.
- Aruz veznini kullanmış, hece veznine köylü vezni gözüyle bakmıştır.
- Şiirin, sözle musiki arasında, sözden çok musikiye yakın bir sanat olduğunu savunmuştur.
- Şiirlerinde pek çok mecaz, istiare ve teşbih kullanmış, bu yönüyle sembolizme yakın durmuştur.
- Şiirlerindeki sembolik unsurlar tam bir kapalılık içermez. Bu yönüyle sembolleri çok iyi kullanan empresyonist bir şair olduğu söylenebilir.
- Şiirlerinde geçmiş günlere ve hayali bir ülkeye duyulan özlem, insan ruhunun sırlarını ifade eden bir tabiat ve renklerle ifade edilen bir zaman duygusu hâkimdir.
- Şiir anlayışını halis şiir/saf şiir ifadeleriyle özetlemiştir.
- En çok kullandığı temalar aşk, tabiat, çocukluk hatıraları hayal ve ölümdür.
- Düzyazılarında şiirlerinden daha sade bir dil kullanmıştır.
Eserleri: Göl Saatleri, Piyale (Şiir), Bize Göre, Gurabahane-i Laklakan (Fıkra-deneme-sohbet-makale), Frankfurt Seyahatnamesi (Gezi yazısı)
Tahsin Nahit (1887-1919)
- “Adalar, Kamer ve Zühre şairi” olarak şöhret kazanmıştır.
- Genelde kadın ve aşk temalarını işlemiştir.
- Serbest müstezatla yazdığı şiirlerinde birden fazla aruz kalıbı kullanmıştır.
- Tiyatrolarında Şahabettin Süleyman’ın etkisi altındadır.
- Asıl ününü “Rakibe” adlı adaptasyonuyla sağlamıştır.
Eserleri: Rûh-ı Bîkayd (Şiir), Hicranlar, Firar, Jön Türk, Aşkımız, Sanatkârlar, Kösem Sultan, Ben Başka, Osman-ı Sani, Talâk, Bir Mücadele-i Hissiye, Kırık Mahfaza (Oyun), Rakibe, Bir Çiçek Bir Böcek, Akortacı, Bursalı Hâle (Adapte)
Emin Bülent Serdaroğlu (1886 -1942)
- Fecr-i Ati topluluğu kurucularındandır.
- Bireysel konularla birlikte destansı hava taşıyan toplumsal ve ulusal konularda şiirler yazmıştır.
- Victor Hugo’nun ‘Mavi Gözlü Yunan Çocuğu’ adlı eserine karşı yazdığı “Kin” adlı şiiri ile o dönemde çok geniş yankılar uyandırmıştır.
- Kin ve Hisarlara Karşı eserleriyle Milli Edebiyat’ın habercisi olmuştur
Eserleri: Kin, Hatay’a Selam, Dev Şarkısı (Şiir)
Bkz: Emin Bülent Serdaroğlu Kimdir? Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri
Şahabettin Süleyman (1885-1921)
- Edebiyat tarihi ve tiyatro ile ilgili yaptığı çalışmalarla tanınmıştır.
- Başyazarlığını da yaptığı Rübab dergisinde Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın eserlerine yönelttiği eleştirilerle dönemin büyük ses getiren tartışmalarından birinin tarafı olmuştur.
- Hamdullah Suphi, Yakup Kadri gibi yaşıtlarının “Yeni Lisan” ilkelerini benimsemelerine karşılık, tek başına direnmeye, dilde özleşme akımına karşı koymaya çalışmıştır
- Fecr-i Âticilerin sembolü olan “sanat şahsi ve muhteremdir.” sözünün sahibidir.
Eserleri: Çıkmaz Sokak, Fırtına, Ben Başka (Tiyatro), Malumat-ı Edebiyye, Yeni Osmanlı Edebiyatı Tarihi, Tarih-i Edebiyât-ı Osmaniye (Araştırma)
İlk yorum yapan olun