Cumhuriyet Edebiyatı Çıkmış Sorular

İlk şiirlerini Dergâh ile Milli Mecmua’da yayımladı. Hecenin beş şairine bağlanmayarak sanatını tek başına kurdu. İçtenlikli ve ince, duygusal yönü ağır basan memleket şiirleriyle tanındı; hece ölçüsüne yeni olanaklar aradı. Halk edebiyatıyla ilgili kimi çalışmalarda bulundu. Şiirleri “Şiirler” adlı kitapta toplandı. “Koçyiğit Köroğlu”, “Köşebaşı” gibi piyesleri, tiyatrolarda ilgiyle izlendi.
Burada sözü edilen sanatçı, aşağıdakilerden hangisidir? (ÖYS 1990)

Uyandım baktım ki sabah
Güneş vurmuş içime
Kuşlara yapraklara dönmüşüm
Pır pır eder durur, bahar rüzgârında
Bu dizeler Orhan Veli’nin şiirine özgü aşağıdaki niteliklerden hangisine örnek gösterilebilir? (ÖYS 1992)

Şiir, öykü, roman, deneme ve edebiyat tarihi alanlarında yapıtlar vermiş, çok yönlü bir yazardır. Daha çok sembolist akıma girebilecek, âhenkli ve orijinal hayallerle yüklü şiirler yazmıştır. Hikâyelerinde insan ruhunun temeli saydığı bilinçaltına ve rüyalara geniş yer vermiştir. Romanlarında bu ögelerle birlikte, tarihsel, toplumsal konuları da ele almıştır.
Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir? (ÖYS 1995)

İlk şiirlerinde duygusal, bireysel, romantik bir tutumu vardır. Anlatımı lirik, dili durudur. Daha sonraki şiirleri asıl şiirlerinin şaşırtıcı öncüleridir. O sıralarda etkilendiği gerçeküstücülerin şiirleri gibi ölçüsüz ve uyaksızdır. Geleneksel şiirle, edebi sanatlarla, şairanelikle, ölçü ve uyağın sağladığı mekanik ahenkle her türlü bağı koparmıştır. Her türlü sözcüğün şiire girebileceğini göstermiştir. Kimi şiirlerinde bir alay sezilir.
Bu parçada sözü edilen şair aşağıdakilerden hangisidir? (ÖYS 1995)

Çağının hikâye anlayışından büsbütün ayrı bir yolda yürümüştür. O zamana kadar edebiyatımızda hep Maupassant hikâyeleri örnek alınıyor, başı, sonu, ortası belli olan, acıklı ya da gülünç bir olaya dayanan, şaşırtıcı ve çarpıcı sonuçlarla biten eserler yazılıyordu. Oysa bu hikayecimiz, konularını günlük yaşayışın en sade, en silik olaylarından seçmiştir. Bazı yazarlar onun hikayelerinin Çehov hikâyelerine benzediğini, onun Maupassant tekniğine karşılık, edebiyatımıza Çehov tekniği getirdiğini söylerler.
Bu özelliklere sahip olan ünlü hikayecimiz aşağıdakilerden hangisidir? (ÖYS 1997)

Şiire heceyle başlayan, serbest ölçüyle hemen her konuda çok ürün veren, usta bir ozandır. İlk kitabından bu yana sürekli kendini aşmaya çalışmıştır. Bireyselden toplumsala, ulusaldan evrensele uzanan bir çizgide, özü ve söyleyiş sağlamlığıyla kolay öykülenmeyecek, özgün bir şiir gerçekleştirmiştir. “Türkçem benim ses bayrağım.” diyen ozan, kendine özgü bir dil yapısı, bir biçim yaratmıştır. Kurtuluş Savaşımızla ilgili şiirlerini bir kitapta toplamıştır. Yapıtlarından biri de “Çocuk ve Allah”tır.
Bu parçada sözü edilen şair aşağıdakilerden hangisidir? (ÖYS 1998)

Gazetelerde fıkra, başyazı, söyleşiler yazdı. Öykü ve oyun yazarı olarak tanındı. İlk oyunlarından sonra epik tiyatro örneği olarak “Keşanlı Ali Destanı”nı yazdı. Güncel olayları konu alan eleştirel oyunlarını seyirciye sunabilmek için kabare tiyatrosunun
kuruluşuna öncülük etti.
Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir? (ÖYS – 1998)

Cumhuriyetin ilanından 1940’lara kadar şiirimizin dört yöneliminden biri olan Beş Hececiler, halk şiirinin dış yapısını, özellikle ölçü ve uyak düzenini benimsediler. Böylelikle halk şiirinin dünyasına ulaşabileceklerini sandılar. Dil açısından arı, açık bir söyleyişe yöneldiler. Ürettikleri şiirler ise kalıplaşmış bir yapı içinde kaldı.
Aşağıdakilerden hangisi bu anlayışa bağlı kalarak şiir yazanlardan biri değildir?

Türk öykücülüğünün özelliklerini kavramak istiyorsak öncelikle bu üç yazarımızı çok iyi tanımamız gerekir. Abdullah Efendinin Rüyaları’yla —-, Ekmek Kavgası’yla —-, Şişhane’ye Yağmur Yağıyordu’yla —-, Cumhuriyet Dönemi öykücülüğünde önemli yeri olan sanatçılar arasında sayılır.
Bu parçada boş bırakılan yerlere getirilmesi gereken yazar adları aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir? (ÖSS – 2006)

Orhan Kemal’le ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? (ÖSS – 2007)

Cumhuriyet Dönemi oyun yazarlarındandır. Edebiyata şiirle başlamış, daha sonra öykü ve tiyatro türünde de yapıtlar vermiştir. Edebiyattaki ününü tiyatrolarıyla kazanmıştır. Tiyatro alanında tanınmasını sağlayan yapıtı, konusunu Babil efsanesi Gılgamış’tan alan Tanrılar ve İnsanlar piyesidir. Tiyatro yapıtları arasında Hürrem Sultan, Karacaoğlan, Atçalı Kel Mehmet ve Ölü Kentin Nabzı da sayılabilir.
Bu parçada tanıtılan yazar aşağıdakilerden hangisidir? (ÖSS – 2007)

(I) İkinci Yeni şiiri, Garip şiirine bir tepkidir. (II) Başka bir deyişle anlamdan, gerçekten, yaşamdan kopmanın şiiridir. (III) Anlamdan kurtulmak, soyutluğu sağlamak için duyulmadık yeni sözcükler üretme yoluna gidilmiştir. (IV) Söz dizimi değiştirilmiş, yeni tamlamalar kurulmuştur. (V) Bu yeniliklere Orhan Veli, Oktay Rifat ve Melih Cevdet öncülük etmiştir.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde, İkinci Yeni şiiriyle ilgili bilgi yanlışı vardır? (ÖSS 2008)

Durup dururken aklına gelmez yağmak yağmurun
Gitsen nereye gidebilirsin hâlâ bilmem
Bizans’ta olmak belki iyi belki fena belki bunu da
diyemem
Ben küçük dükkânlarsız, kahvelersiz sokakları
sevmem,
odaları, duvarları sevmem
İçerik ve biçim özellikleri göz önünde bulundurulduğunda, yukarıdaki şiirin aşağıdaki şairlerden hangisi tarafından yazıldığı söylenebilir? (ÖSS – 2009)

Millî Edebiyat Döneminde başlayan Anadolu’ya, kır ve köy kesimine açılma eğilimi, Cumhuriyet Dönemi roman ve öyküsünde tam anlamıyla amacına ulaşmıştır. Anadolu, değişik bölgeleriyle roman ve öyküde yansıtılmıştır. Böylece Güney Anadolu, Toroslar ve Çukurova, ——— Hanımın Çiftliği, Bereketli Topraklar Üzerinde; Orta Anadolu Bölgesi ——— Sarı Traktör, Ortakçının Oğlu, Define; ——— Yılanların Öcü, Kaplumbağalar, Tırpan romanlarına konu olmuştur.
Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerin hangisinde verilenler sırasıyla getirilmelidir?

Peyami Safa, Tanzimat’tan itibaren Türk romanının değişmez ana konularından biri olan yanlış Batılılaşmanın toplumsal yapıda yol açtığı yıkımları hemen hemen bütün yapıtlarında işler. Bunlardan biri olan —- adlı yapıtında, farklı kültürleri, dünya görüşlerini ve yaşama biçimlerini anlatır. Özellikle Doğu ve Batı çatışmasını yansıtmayı amaçlayan romanın iletisi, roman kahramanlarından Neriman’ın yaşadığı bunalımlar ve iç çatışmalar yoluyla biçimlendirilir.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? (LYS 2010)