Anlatım Biçimleri Test – 2

Sabahattin Ali’nin öykücülüğü kırsal alana yöneliktir. Sabahattin Ali’nin yaşadığı günlerde büyük bir sanayi atlımı yoktu elbette; bu nedenle Sabahattin Ali, kırsal alanda yaşananları öyküleştirmişti. Orhan Kemal ise sanayileşen bir ülkenin içinde, bu geçiş döneminde yaşamıştır. Bu nedenle bu geçiş döneminin çeşitli sıkıntılarını, işçilerin toplumsal güvenceden yoksun yaşamlarını anlatmıştır.
Bu parçada aşağıdaki düşünceyi geliştirme yollarından hangisine başvurulmuştur?

Bizim sokak İstanbul’un öbür ucundadır. İçinde yirmi kadar ev bulunan, her penceresinde bir gülen yüz taşıyan çıkmaz bir sokaktır. Bu sokak, ilkin on ev boyunca düz gider, sonra sağa kıvrılır, orada bir bahçe duvarı ile tıkanıp kalır. Cerrahpaşa Hastanesinin yanından Davutpaşa İskelesi’ne doğru inen dik yola açılan yolun sonunda manavları, kasapları ve balıkçılarıyla bir taşra kentini andırır.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi ağır basmaktadır?

Pierre Assouline’nin “Lutetia” adlı romanı, 2. Dünya Savaşı’nın Paris’ini anlatıyor. Yazarın yoğun bir arşiv çalışmasıyla elde ettiği gerçek bilgilerin de harmanlandığı bir tür tarihi belgesel roman olan bu eserde, kimi zaman sadece gözlemle anlatılan bir aşk öyküsü de hazin ve çarpıcı anlatım içerisinde kendisine yer buluyor. Bu roman ustalıklı anlatımı, düşmeyen temposu ve güçlü dil özelliğiyle iyi edebiyata hasret kalmış okuru mutlu edecek.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisi ağır basmaktadır?

Yapacağı her işi baştan sonra hesaplayan adam, karar vermekte güçlük çeker. Günlük hayatımızda ve insanlarla olan ilişkilerimizde fazla parlak ve keskin zekâ göstermek doğru değildir. Çünkü yüksek ve ince felsefi düşünceler işlerinize engel olur. Dünya işlerini daha hoyratça, daha gelişigüzel yürütmeli ve her zaman talihe de büyük bir pay bırakmalıdır.
Yazarın bu parçada başvurduğu anlatım aşağıdaki amaçlardan hangisine yöneliktir?

Şiir, hikâye, roman okumak yoğun ve bilinçli bir birikim gerektirir. Örneğin bir şairi, bilmem hangi yılda çıkmış bir şiir kitabıyla okuyup anlamaya çalışırlar. Böyle okuma, insana hiçbir şey kazandırmaz. İnsanın en az yirmi yıl öncesine kadar edebiyatımızdaki değişmeleri tanıması doğru bir dizene koyabilmesi gerekir. Sanat eseri, kendinden bekleneni ancak böyle bir okumayla yerine getirebilir. Okuyucuların okuma eyleminde en çok dikkat etmeleri gereken de budur.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisine başvurulmuştur?

Gün geçtikçe etrafımdaki insanlar benden uzaklaşıyordu. Ankara, benim için artık yalnızlığın kentiydi. Bir sabah vaktiydi. Valizimi aldım. Gardan rastgele bir trene bindim. Üzgündüm. Gözyaşlarımı tutamıyordum. Aradan epeyce bir zaman geçmişti. Kendime geldiğimde İstanbul’daydım.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi ağır basmaktadır?

Sanat adamı, gerçekle yetinemez; gerçeği alır, kendi düşleriyle, düşünceleriyle yoğurur; bunun içindir ki bir düş adamı olmaktan kurtulamaz. Sanat adamlarını gerçekçi olmaya çağırmak da gerçekten daha yüksek bir evren anlatmaya çağırmak da boştur, o iki dilek de onun içinde kendiliğinden vardır.
Yazar, bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisine başvurmuştur?

Dilimizin söz örgüsü halk ağzından derlenen sözcüklerle kendi öz değerlerine kavuşurken Önemli bir girişim de eski dil anıtlarını tarama olmuştur. 13. yüzyıldan günümüze değin Türkiye Türkçesiyle yazılmış 227 yapıt taranmıştır. Böylece dilimizin kapsamlı bir söz haritası hazırlanmıştır.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisine başvurulmuştur?

Bırak, bozuk saatler yalan yanlış işlesin
Çelebiler çekilip haremlerde kışlasın
Yürü aslanım, fetih hazırlığı başlasın
Yürü, hâlâ ne diye kendinle savaştasın
Fatih’in İstanbul’u fethettiği yaştasın
Bu parçanın anlatım türü aşağıdakilerden hangisidir?

Makaleci, ileri sürdüğü veya savunduğu düşünceyi kanıtlamaya çalışır; fıkra yazarı ise güncel bir konuyu kanıtlama amacı gütmeden kendi düşüncesi doğrultusunda yorumlar.
Bu parçada düşünceyi geliştirmede aşağıdakilerden hangisinden yararlanılmıştır?

Benim çocukluğum bahçeli, güzel evlerde geçti. İçinde kümesi ve keçi ağılı olan, buz gibi su akıtan tulumbanın bekçilik ettiği kuyusu olan bir bahçe… Bir asma vardı ki korukları salkım saçak. Domateslerin baygın kokusuna yasemin, hanımeli kokuları karışır, sıra sıra saksılardan çiçekler fışkırır. Akşamsefaları, renk renk kırmızı acı biberlerin yanında idi ve küpeler şıkır şıkır işveliydi. Bu bahçede açılan gözlerim, doğanın gönlüne bir hançer gibi sokulurdu.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur?

Bugün üniversitelerimizin birçoğunda yabancı dille eğitim yapılmaktadır. Üniversite, yabancı dil öğrenme merkezi değildir. Üstelik bir alanda öğrenme en iyi, kendi ana diliyle yapılır. Üniversitede yabancı dil öğrenmeye çalışan öğrenci, asıl öğrenmesi gerekenleri gereği gibi öğrenememektedir. Kaldı ki benim için bir mühendisin yabancı dili iyi bilmesi değil, alanında yetkin olması önemlidir. Sorarım size İngilizcesi tam, tıp bilgisi yarım bir doktoru mu yoksa tıp bilgisi tam İngilizcesi yarım bir doktoru mu tercih edersiniz?
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisine başvurulmuştur?

Şiir gerçekten zordur. İştahsız çocuk gibidir. Çıldırtır adamı. Bin bir gereç bulursunuz, ne kadar azını kullanırsınız. Roman olsun derseniz, çoğunu kullanacaksınız. Roman seçerek çoğaltır, şiir seçerek azaltır. Bu yüzden şiiri hafife almayın. Ona sevgi gösterin. En sıcak yerinizde saklayın.
Bu parçada kullanılan anlatım türü aşağıdakilerden hangisidir?

Saatler geçtikçe yollara daha mahzun bir ıssızlık çöküyordu. Bu geçen arabaların ince, yanık sesli çıngırakları var ya. Yamaçlarda uyandırdıkları akisler insana teselli gibi geliyor. Kayalığın içinden geçerken uzaklarda siyah taşların öte tarafında görünmez bir yol var, ince sesli bir kadın ağlayarak bu yolda yürüyor.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisine başvurulmuştur?

Uzay gemisi, kırmızı büyük famların üstünde büyük bir gürültüyle görünür görünmez Kunt Tibe işine başladı. Elindeki ince ve sivri cihazla ayar yapıyor, mavi gemiden inen insanlara gezegenin resmi dilini yüklemeye çalışıyordu. Biraz ilerde duran içi boş bir kovuğu andıran makineye gemiden inenleri yönlendiriyordu. Bu makineye girenlere de bir avuç dolusu bembeyaz tatlı haplar veriliyordu. Her hap bir günlük yiyeceğe denk geliyordu.
Bu parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?