10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı | Hikaye Tarama Testi – 2

Meğer bir gün ki âteş-i pâre-i Necd
Şerer pervanesi Mecnûn-ı pür vecd

Siyeh-mest-i şarâb-ı hayret olmış
Kararmış gözleri Leylî’yle dolmış

Dolaşdurmış perîşan seyr-i râha
Tutulmış kendüsi çün dâm-ı mâha

Leyla ile Mecnun adlı eserden alınan bu metinden hareketle aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Aşağıdakilerden hangisi bir halk hikâyesinde geçen olaylardan biri olamaz?

I. Halkın ortak duygularını yansıtan, anlatma yoluyla kuşaktan kuşağa aktarılan hikâyelerdir.
II. Öykü türünün eski biçimleri olan bu ürünler halkın içinde ve halk diliyle oluşmuştur.
III. Halk hikâyeleri, destan ile günümüz modern hikâye arasında bir köprü görevi üstlenmiştir.
IV. Bu köprünün ilk ayağı ise XV. yüzyılda yazıya geçirilen Kerem ile Aslı hikâyesidir.
V. 15. yüzyıldan itibaren destanların yerlerini tutmaya başlayan ve günümüzde de özellikle Doğu Anadolu’da yaşamaya devam eden halk hikâyeleri âşık dediğimiz anlatıcılar tarafından günümüze kadar getirilmiştir.
Halk hikâyeleriyle ilgili olarak numaralı yerlerin hangisinde bir bilgi yanlışı söz konusudur?

Deli Dumrul kırk yiğit ile yiyip içip otururken Azrail çıkageldi. Azrail’i ne çavuş gördü ne kapıcı, Deli Dumrul’un Azrail’i görünce gören gözü görmez, tutan eli tutmaz oldu. Dünya âlem gözüne karanlık göründü. Çağırıp Deli Dumrul söyler, görelim hanım ne söyler:

Bre ne heybetli ihtiyarsın
Kapıcılar seni görmedi
Benim görür gözüm görmez oldu
Tutan elim tutmaz oldu
Titredi benim cânım, cuşa geldi
Altın kadehim elimden yere düştü

Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Tanzimat Dönemi’nde Batılı anlamda örnekleri verilmeye başlanan önemli türlerden biri de hikâyedir. İlk hikâye denemesi Emin Nihat’a (I) ait olan Müsameretname’dir. (II) Edebiyatımızda ilk hikâye ise Ahmet Mithat Efendi’nin (III) yazmış olduğu Letaif-i Rivayat (IV) adlı eserdir. Batılı anlamda ilk hikâye ise Sami Paşazade Sezai’nin yazdığı olduğu Küçük Şeyler’dir. Bu dönemde hikâyelerin en güzel örneklerini Halit Ziya (V) yazmıştır.
Yukarıda numaralı yerlerin hangisinde bir bilgi yanlışı söz konusudur?

Aşağıdakilerin hangisinde yazar-eser eşleştirmesinde bir yanlışlık söz konusudur?

I. Olaylar ve yaratılan kişiler realist bir anlayışla, gözleme dayanarak verilmiştir.
II. İstanbul’un Batılılaşma yolunda aydın insanları ve onların yaşamları ele alınmıştır.
III. Söz oyunlarından, mecazlı söyleyişlerden uzak yalın bir dil kullanmıştır.
IV. Edebiyatımıza Tanzimat’la giren küçük realist hikâyenin başarılı örnekleri verilmiştir.
V. Konular millî tarihten, günlük yaşamdan, anılardan, halk hikâyelerinden seçilmiştir.
Numaralanmış cümlelerin hangisinde Millî Edebiyat hikâyeciliğiyle ilgili yanlış bilgi verilmiştir?

I. Tanzimat Dönemi hikâyelerinde konular sosyal içerikliyken Servetifünun Dönemi’nde bireysel konulara yer verilmiştir.
II. Tanzimat Dönemi sanatçıları hikâyede romantizm ve realizmin ilkelerine bağlı kalırken Servetifünun Dönemi’nde realizmin etkisi vardır.
III. Her iki dönemde de hikâyelerde mekân olarak yalnızca İstanbul ve İstanbul’un yalıları ve köşkleri seçilmiştir.
IV. Tanzimat Dönemi’nde yazarlar olayların anlatımında kişiliklerini gizlemezken Servetifünun Dönemi sanatçıları nesnel davranmıştır.
V. Tanzimat hikâyelerinde kişiler iyi ya da kötü tipler olarak sınıflandırılırken Servetifünun Dönemi’nde kişiler karakter özelliği kazanmıştır.
Numaralanmış cümlelerin hangisinde Tanzimat ve Servetifünun Dönemi hikâyeciliği karşılaştırmasında yanlışlık yapılmıştır?

Halk hikâyeleriyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim-fiil kullanılmamıştır?

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim-fiil, bir isim tamlaması içinde yer almamıştır?

Namık Kemal’in mektupları, dili ve içeriği ile Türk nesir tarihinin önemli belgeleridir. Mektupların dili yazarın, türün ve dönemin dil anlayışını ve Türkçenin 19. yüzyıldaki görünümünü yansıtır. Bu mektuplarla yapılacak karşılaştırmalar, Türkçenin en az yüz yıllık bir zaman diliminde geçirdiği değişikleri gözler önüne serecektir.
Bu parçada sıfat-fiil eki almış kaç sözcük bulunmaktadır?

Aşağıdaki sıfat-fiillerden hangisi geniş zaman anlamı taşımaktadır?

Sonra boynunu okşaya okşaya (I) avluya çıkardı atı. Yularından tutup (II) birkaç adım sağa, birkaç adım sola yürüttü. Hafifçe eğilerek (III) kulağına da birtakım şeyler fısıldadı böyle yürürken (IV). Boylu poslu, doru bir at bu. Zarifti ve etrafta pırıltılar saçan (V) kocaman bir yakuta benziyordu.
Bu parçadaki numaralanmış yerlerden hangisi zarf-fiil değildir?

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zarf-fiil ötekilerden farklı bir sorunun yanıtıdır?